Heemkundevereniging
"Leeuwen"

Klooster "St. Jozef" 1874-1964
TE LEEUWEN AAN DE DIJK

beknopte geschiedenis


Het klooster St.Jozef in de bloeitijd van haar bestaan
 

Willem van Mook


De heer Willem van Mook bood in 1873 de zusters van Oirschot
een stuk land aan nabij zijn woning gelegen te Leeuwen aan de Waal,
waarop hij een klooster met school en gasthuis zou bouwen.

Meerdere andere ingezetenen van Leeuwen wensten liever gezamenlijk
een dergelijke stichting te beginnen, maar de heer van Mook
was daarvoor niet te vinden.



1874
De Oirschotse religieuzen hebben tenslotte
het aanbod van de heer van Mook aanvaard
en in 1874 zijn acht zusters naar Leeuwen vertrokken.
Zij namen de zorg op zich voor de bejaarden
die in het gasthuis kwamen wonen,
en begonnen ook de scholen.




Onderwijs

Eerst werd alleen de naaischool en de bewaarschool begonnen;
maar kort daarna gaven de zusters ook lager onderwijs.
Toen kwamen gauw moeilijkheden met de schoolopziener,
die de school geheel afkeurde en met sluiting dreigde.


Naaischoolleerlingen 1921



De heer van Mook zag niet in dat de beschikbare ruimte en de inrichting
niet in orde waren; hij weigerde lange tijd een betere school te bouwen.
Toch is er een nieuwe school gekomen, ondanks vele strubbelingen.
 

G a s t h u i s

Het gasthuis voorzag in een grote behoefte voor de bejaarden van
Leeuwen en omstreken en was spoedig geheel bezet.
Scholen en gasthuis moesten in de loop der jaren
meermalen worden uitgebreid, want velen zochten er een plaats.

Het gasthuis herbergde vóór de tweede wereldoorlog doorgaans
80 tot 90 mensen en is altijd een bloeiende instelling geweest.
ook de scholen boden plaats aan honderden kinderen
in de verschillende afdelingen.


 

R a m p e n

Watersnood  1926
Het St. Josef gesticht, zoals het destijds werd genoemd
werd in de laatste decennia echter door meerdere rampen getroffen.
In 1926 bij de doorbraak van de maasdijk heeft het gebouwen complex
wekenlang ongeveer 1 1/2 tot 2 meter onder water gestaan,
waardoor veel schade werd veroorzaakt aan het huis.

De ruim honderd bewoners verbleven al die tijd
in de bovenverdieping van de gebouwen,
wat veel ongerief gaf met de bevoorrading van levens middelen en anderszins.


Het klooster in het water na de overstroming in 1926



 

Tweede Wereldoorlog
Bij het uitbreken van de tweede wereldoorlog op 10 mei 1940
moesten de ruim 120 bewoners van het St. Joseph gesticht
geëvacueerde worden.

Na een ganse dag van omzwervingen zijn zij eindelijk tegen de volgende morgen
te Wouw (in N-Brabant) ondergebracht, waar zij in benarde omstandigheden
ruim 14 dagen moesten verblijven.

Eindelijk kon men op eigen gelegenheid de nodige vervoermiddelen vinden
om zieken, gebrekkigen en bejaarden weer naar Leeuwen terug te voeren.

Sinds de slag om Árnhem vanaf september 1944,
leefde men hier tussen twee fronten met alle gevaren van dien.
Lees het hier verslag de gebeurtenissen tijdens de oorlogsjaren.

V2

Totdat in februari 1945 een V2 het gehele huis vernielde.
Veel bejaarden waren gewond, maar
als door een wonder was er geen enkele dode gevallen.



Verslag van de gebeurtenissen in de periode
17 september1944 tot mei  1945
 

Na de trage wederopbouw van hel huis,
dat nu meer dan 120 bejaarden kon herbergen,
trof het huis een verschrikkelijk ongeluk.

Kolendamp vergiftiging

In de nacht van 23 op 24 april 1951
stierven zes bejaarden door kolendampvergiftiging.
Dit is wel het meest tragische dat het klooster is overkomen.


 

De  B r a n d   in 1964

Tenslotte is aan het bestaan van het klooster en zijn liefdewerken
een einde gekomen in januari 1964 door een fatale brand
die het gehele huis vernielde. 

Ook nu werden alle bewoners gered.
Nadat de zusters alle bejaarden elders een nieuw tehuis hadden
weten te bezorgen, bleven enkele zusters in een primitief ingericht
verblijf om de zaken af te werken.



Vóór en na werden zij door het hoofdbestuur van het moederhuis te Oirschot
elders in de werkzaamheden ingeschakeld.



Alleen de overste, moeder Vivalda, en twee zusters verbleven
nog in de ruïne toen een plotselinge hevige ziekte moeder Vivalda overviel
en haar na enkele dagen uit het leven rukte, 54 jaren oud.
ook dit moest de laatst overgebleven bewoonsters van het rampenhuis' nog treffen.

Na dit droevig gebeuren verlieten de laatste religieuzen voorgoed het
st. Josef gesticht en is dit klooster na een bestaansperiode van 90 jaren
door de congregatie opgeheven.



Het klooster na de brand in 1964
****************************
 

B O E K

april 2013 is door de Heemkundevereniging Leeuwen
een boekwerkje over dit klooster uitgegeven onder de titel:

 "Het klooster aan de dijk"
Negentig jaar zusters Franciscanessen van Oirschot
in Leeuwen

Het boek is grotendeels gebaseerd op
aantekeningen van de zusters zelf
en voorzien van vele oude foto's.

Het boek is nog te koop



voor nadere informatie
 

De Begraafplaats van het klooster
 (Klooster Kerkhof)

Bij het klooster was ook een kerkhof
Hier begroef men de overleden bewoners
zowel nonnen als de bejaarden die er verpleegd werden

Kerkhof van Huize St.Josef met toegangspoort